Şamanizm başlangıcı taş devrine kadar uzanan ilkel bir din ve inanış şeklidir. Küçük farklılıklarla orta ve kuzey Asya, Kuzey Amerika’da ve Büyük Okyanusta ilkel kavimlerde görülen ve bu gün hala uzantıları hayat bulan bu inanışı bir din olarak değil de, kültür unsuru veya şifacılık olarak kabul edenler de var.
İyi ruhlar- kötü ruhlar,
Davulla transa girme,
Ölüm deneyimi yaşama,
Davulla transa girme,
Ölüm deneyimi yaşama,
Şifacılık gibi uygulamaları bulunan bu inanışın Orta ve Kuzey Asya’da bir çok topluluklarda görüldüğü gibi, Türklerin de ilk dinleri olduğu kabul edilmektedir.
Bu gün dahi yaşantımıza giren muska, kutsal addedilen ağaçlara bez bağlama gibi hurafelerin kaynağının da Şamanizm olduğu belirlenmiştir.
Yine halen Anadolu halkımız da görülen aşağıdaki bazı geleneksel uygulamaların Şamanizm kaynaklı olduğunu biliyor muydunuz ?
*** Kan kardeşlik ant törenleri
*** Kurbanları süsleme: Eski Türkler tanrılara adadıkları kurbanları süslerlerdi.
*** Ocak kavramı: Eski Türklerin kutsal ateşle bağlantı kurdukları ‘’ ocak ‘’ kavramı , aile kavramını kuşatan geniş bir söz olarak çok yönlü olarak halen kullanımda. ‘’ Ocağım söndü ‘’ deyimi, sağlık hizmetlerinin yapıldığı yerlere ‘’ Sağlık ocağı ‘’ denilmesi bu kapsamdadır. Ayrıca sağlık konusunda deneyimli şifacı oldukları bilinen insanlar ‘’ ocaklı, ocak sahibi ‘’ gibi isimlendirilmektedir.
*** Evlenmeden ölen kızların tabutunun gelinlikle süslenmesi.
*** Ad verme: Çocuğu yaşamayan ailelerin Şamanlarda olduğu gibi, çocuklarına Yaşar, Durdu, Dursun gibi isimler vermesi halen günümüzde de görülen bir gelenektir.
*** Ölü ardından yemek: Şamanizmi benimsemiş Uygurlar, Göktürkler, Oğuzlar ve Hunlarda görülen bir uygulama idi.
*** Cem ayinleri: Türkmen Alevileri Cem Ayinleri, Şamanizmle İslamiyetin yan yana gelişinin bir sonucu olduğu konuyu inceleyen tüm uzmanların genel kanısıdır.
NOT: Bu yazının hazırlanmasında İtalik Yayınlarından Erkal
Zenger’in ‘’ POSTMODERN ŞAMANİZM ALEVİLİK VE HALK OZANLARI ‘’ isimli eserinden faydalanılmıştır. Resimler Google'den alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder