Çoğumuz bir kişiden iyilik gördüğümüzde kuru bir teşekkür ile yetinmez, hemen ona içimizden minnet duyar, halkın deyimi ile ona karşı '' gebe kalma '' durumuna düşeriz. En basitinden ondan ve yaptığı iyilikten sitayişkar sözlerle bahsederiz. Minnet borcumuzun karşılığı olarak biz de en kısa zamanda ve fırsatta ona bir iyilik yapmak isteriz veya en azından ona bir küçükte olsa bir hediye vermek, katkıda bulunmak isteriz.
Bizlere dünyada yaşama ve arınma fırsatı vermesi yanında biz insanlara yararlanalım diye hava, su ve toprak dışında canlı ve cansız nimetler verdiği için Allah'a da minnet duymak durumundayız. İşte Allahın verdiklerine karşılık olarak duyduğumuz minnet borcumuzu ödeme gayretimize ''şükretme'' faaliyeti diyoruz.
Biz insanların şükretme faaliyeti çoğunlukla sözde kalmakta sadece kuru bir '' çok şükür, sana şükürler olsun Allah'ım'' sözleri ile yetinilmektedir. Bize yardımı ve faydası dokunan her hangi bir insana minnet duygumuzu sözle teşekkür yanında maddi veya manevi bir katkı sunarak karşılamakta iken bizi sayısız nimet ve güzelliklerle donatan Yaratıcımıza minnet karşılığımızda da aynı hassasiyeti göstermek durumundayız.
İşte bu ön açıklamamızdan sonra şükretme duygumuzu yerine getirmede iki aşamalı bir faaliyet karşımıza çıkmaktadır:
1 -- Pasif şükretme veya düşünsel ve/veya sözel şükretme,
2 -- Aktif şükrertme veya ameli şükretme,
Pasif veya sözel şükretme konusunu yukrıda açıkladık. Aktif şükretmede bize faydası veya iyiliği dokunanlara sözel teşekkür yanında minnet duygumuz karşılığı olarak maddi veya manevi bir katkı isteğimiz, yüce yaratıcımız için söz konusu olamayacağından, O'nun yarattığı canlı ve cansız varlıklara katkı şeklinde olabilecektir.
Bu anlattığımızı vurgulayan iki Kur'an ayeti vardır:
Sebe / 13 ayeti: Şükür olarak iş üretin, hizmet sergileyin. Ancak kullarım arasında şükreden azdır.
Duhan / 11 ayeti: Ve Rabbi'nin nimetini söz ve fiillerinle dile getir / yansıt.
Aktif şükretmede Allah'a olan minnet borcumuzu yerine getirmek de maddi ve manevi aktiviteler olarak iki şekilde mümkün olabilecektir.
Aktif şükretmenin manevi olanları:
# Vücudumuz ve duygusal dengemizle ilgili olmak üzere;
Bedenimizi aşırı üzüntülerden uzak tutma, duygusal yapımıza olumlu katkı sağlayıcı etki gösterecek güzel sanatlar, müzik ve eğlenceden uzak tutmama,
## Yakınlarımız başta olmak üzere diğer canlılara yönelik olumlu katkı olarak;
----- Başkasının gönlünü almak,
----- Moral destek vermek,
----- Hak ettiği iltifatı esirgememek,
----- Sevindirmek,
----- Bilgimiz varsa bilgilendirmek, öğretmek,
----- Onun hakkında olumlu düşünmek,
----- Onun için dua etmeyi esirgememek,
Ayrıca;
------ Bitkilere, hayvanlara zarar vermemek ve sevgi ile yaklaşmak, bu tip şükretmeye katkı örnekleridir.
Aktif şükretme maddi katkıları olarak şu örnekleri verebiliriz:
--- Kişi veya bir yardım kurumuna para veya yararlanacağı eşya, kitap vermek, bağışta bulunmak.
--- Hayvan beslemek veya doyurmak, şefkat göstermek,
--- Çiçek bakmak veya sulamak,
--- Çalışıp yararlı şeyler üretmek,
Allah, şükretme işleminin kendisine yapılmasından başka, ayrıca anne ve babaya da yapılmasını istemektedir:
Lokman / 14. ayeti: Bana ve anne - babana şükret. Dönüşün yalnız banadır.
Gerek pasif, gerekse aktif şükretmede Allah'a teşekkür etmeye yönelik hareket etme yanında, ayrıca Allah'ın bizden olan beklentilerine uygun olmaya çalışmak, olumlu şeyler yapmak ve mesajlarına uygun bir yaşantıda olmaya gayret etmek ve sabretmek de ŞÜKRETMEK DEMEKTİR.
Not: Bu yazının hazırlanmasında Nörolog Prof. Dr. Gazi Özdemir'in '' DİN VE BEYİN '' isimli eserinden ( say. 282 ) yararlanılmıştır.
